Ne zaman dikilir - Hakkı COSGUN kişisel web sayfası

Hangi sebze hangi ayda ekilir? (Meyve ve sebze sezonu takvimi)

   Günümüzde her mevsim, hemen her meyve ve sebze elimizin altında. Ama doğrusu meyve ve sebzeleri mevsiminde tüketmek, zamanının dışında kullanmamak. Bunu hepimiz biliriz ama pek de uygulamayız. Sebzeleri doğal ortamda organik olarak yetiştirmek ve sezonlarında tüketmek bütün dünyada yayılan bir akım haline geldi. Balkon ya da bahçenizde kendi sebze ve meyvenizi yetiştirmek gibi. Mevsimi dışında kullanmak istediğimiz sebze, meyve ve baharatları kurutarak ya da dondurarak saklamalı istendiği zaman o şekilde kullanmalıyız. Verdiğim tariflerin altında saklanabilecek meyve ve sebzeler ile ilgili saklama koşulları bulunmaktadır. Unutmayın ki "raf ömrü uzayan yiyecekler, ömrümüzü kısaltır." Aşağıdaki takvimde meyve ve sebzelerin kendi mevsimlerinde olması gerektiği aylar işaretli. Arada bir kaçamak yapılsa da doğru olanı bu takvime göre onları kullanmak. Hem daha sağlıklı, hem de daha ekonomik. Her ne kadar mevsiminde tüketsekte, satın alırken renkleri bozulmamış, çürüğü olmayan ve fazla beklememiş olanlarını tercih etmeliyiz. Bu nedenle öncelikle semt pazarları ve fazla satış yapan marketler ve manavlar tercih edilmeli. Hazırlamış olduğum meyve ve sebze takviminin bu konuda size yol gösterici olması. Unutmayın her şey mevsiminde yendiğinde çok daha faydalı ve sağlıklı

Ocak: Patlıcan, maydonoz, dereotu, çeri domates, karnabahar,

Şubat: Bezelye, patlıcan, çeri domates, maydonoz, roka, karnabahar, dereotu, çarliston biber

Mart: Domates, bezelye, havuç, çeri domates, çarliston biber, beyaz kabak, dereotu, karnabahar, patlıcan, salatalık, mısır, maydonoz, roka

Nisan: Domates, bezelye, havuç, çeri domates, çarliston biber, mısır, beyaz kabak, maydonoz, dereotu, roka, karnabahar, patlıcan, salatalık

Mayıs: Domates, bezelye, fasulye, havuç, brokoli, çarliston biber, mısır, beyaz kabak, maydonoz, dereotu, roka, karnabahar, salatalık

Haziran: Fasulye, havuç, brokoli, mısır, beyaz kabak, maydonoz, dereotu, roka, karnabahar, salatalık

Temmuz: Fasulye, havuç, brokoli, mısır, maydonoz, dereotu, roka,

Ağustos: Brokoli, mısır, maydonoz, dereotu, roka,

Eylül: Mısır, maydonoz, dereotu, bakla, biberiye, kekik, lavanta,

Ekim: Bakla, dereotu,

Kasım: Bakla,

Aralık: -


OCAK ayında ekimi yapılan sebzeler
• Turfanda patates ekimine, uygun yörelerde, ocak ayı ikinci yarısında başlanır.Ekimle birlikte azot, fosfor ve potaslı gübrelerle gübreleme yapılır. Gübreden önce toprak ph sı nötr olacak şekilden tarım kireci uygulanır.
• Ocağın ikinci haftasından itibaren, hasadı tamamlanan yazlık sebze yerleri temizlenir.Yeni ekilecek sebzeler için toprak hazırlanır.
• Ocak ayının ikinci haftasından sonra, kışlık sebzelerden ıspanak, karnabahar, turp, kereviz, havuç lahana, marul ve pırasanın hasadına devam edilir.
• Çökerten hastalığına karşı, sebze tohumları ve fidelikler ilaçlanır.
• Soğuktan zarar görmüş sebze fidelerinin yerlerine, yenileri dikilir.
• Örtüaltı yetiştiriciliğinde, daha önce ekim ve dikimi yapılan sebzelerin sulama, gübreleme gibi bakım işleri yapılır.
• Örtüaltı yetiştiriciliğinde, ısı kontrolüne dikkat edilir.
• Biber, patlıcan için sıcak yastık hazırlanır.
• Örtüaltı tek ürün turfanda üretiminde, sulama ile birlikte üst gübresi verilir.
• Örtüaltı yetiştiriciliğinde, koltuk alma, tepe alma gibi işlemlere devam edilir.
• Çift ürün yetiştiriciliği için, kasım ayında ekilmiş tohumlardan elde edilen fideler, toprak hazırlığı yapılan seralara nakledilir.

ŞUBAT ayında ekilebilen sebzeler
• Fasulye ve bezelye ekilecek yerlerin toprak hazırlığı yapılır.
• Karnabahar, lahana ve pırasanın hasadı tamamlanır. Havuç, ıspanak, marul ve turpun hasadına devam edilir.
• Fide elde etmek için, sıcak yastıklar hazırlanır.
• Biber, domates ve patlıcan tohumları sıcak yastıklara ekilir.
• Hava şartları elverişli gittiği takdirde, toprak hazırlığına devam edilir.
• Fidelik toprağı mantari hastalıklara karşı ilaçlanır.

MART ayında ekilen sebze türleri
• Patateste tarla hazırlıkları tamamlanır. Ekim, kireçleme ve gübreleme yapılır.
• Patatesten başka, diğer tarla sebzeciliğinde de toprak hazırlığı yapılır. Son toprak işlemesiyle gübreleme işlemi de bitirilir.
• Fasulye ekilecek yerlerde, tohum yatağı hazırlıkları yapılır. Martın ikinci haftasında gübre atılır.Ayın ikinci yarısında ekime başlanır.
• Fideliklerde hastalıklara karşı mücadele yapılır.
• Tohum ekimi, şaşırtma ve fide dikimine devam edilir. Ilık yastıklar hazırlanır. Bezelye, fasulye, kavun ve karpuz ekimi yapılır.
• Tohuma bırakılan kışlık sebzelerin bakım işlerine devam edilir.
• Çökerten hastalığına karşı tohum, fide ve toprak ilaçlamasına bu ay da devam edilir.
• Üreticiler satın alacakları tohum ve fidelerin hastalıksız, canlı görünüşlü olmasına dikkat etmelidir. Bu konudaki ihtiyaçlarını tarım kuruluşlarıyla, çevrede tanınmış meraklı çiftçilerden sağlayabilirler.

NİSAN ayında ekimi yapılan sebzeler
• Tohum ekimi yapılacak tarlaların son sürümü yapılır ve diskaro çekilir. Tavın korunması için tapan ve sürgü çekilir .
• Diskaro çekilmeden önce, gübreleme yapılır ve dikimle ilgili hazırlıklar tamamlanır.
• Fideliklerde günlük sulama, zayıf gidiyorsa gübreleme ve kapak kapatma işlemleri yapılarak, yabancı otlar ayıklanır.
• Mavi küf ve kök çürüklüğüne karşı ilaçlı mücadele yapılır. (Dithane M-45, Antracol, Kemoazin veya Deresol gibi ilaçlardan biri ile ilaçlama yapılmalıdır. İlaçlama yağışlı havalarda tekrarlanmamalıdır).
• Geç turfanda patatesin ekim ve gübreleme işlemi yapılır.
• Ilık yastıklara şaşırtılmış bulunan biber, domates ve patlıcan fideleri 15 nisandan sonra, tarladaki yerlerine dikilmeye başlanır.
• Çileklerin ilkbahar çapası yapılır.
• Bamya, fasulye, hıyar, kabak, karnabahar, lahana ve soğan tohumlarının ekimine devam edilir.
• Kavun, karpuz tohumları hazırlanan yerlere ekilir.
• Enginarların dipleri açılarak bellenir, fazla sürgünleri ayıklanır.
• Fidelerin dikiminden 1-2 hafta sonra, birinci çapa yapılır.
• Dikimden önce ve sonra, tel kurtları görülürse, mücadelesi yapılır.
• Hava şartlarına göre, sulama imkanı olanlar, bu ayda sulama yapmalıdır.
• Yabancı otlar temizlenir. Fazla ot çıkmayan yerlerde, istendiğinde ikinci çapa sırasında, dip doldurma yapılabilir.
• Patateste birinci çapa ile boğaz doldurması yapılır.
• Patates tarlalarında, tırpan kurdu saptanan yerlerde Korsülfon 35 ec, tel kurdu bulunan yerlerde Korban 25 W, yaprak biti olan yerlerde Hekthion, patates mildiyösü olan yerlerde ise Trimangol ilaçlarından tariflerine uygun şekilde kullanılır. Bu uygulama nisan sonu ile mayısın ilk haftasında yapılır.

MAYIS ayında ekilen sebzeler
• Açığa tohum ekimi, bakımı ve sulaması yapılır.
• Fideler tarladaki yerlerine dikilir ve can suyu verilir.
• Geçen ay dikilen fidelerin ot alma, çapalama, sulama ve gübreleme gibi bakım hizmetleri sürdürülür.
• Yaprak bitlerine karşı Gusathion, Komithion 50, Malathion gibi ilaçlarla tariflerine göre mücadele yapılır.
• Septoria hastalığına karşı Afugan, Deresol veKemizon gibi ilaçlarla mücadele işlemi yapılır.

HAZİRAN ayında ekilen ürünler
• Boğaz doldurma ve sulama işlemleri aksatılmadan yürütülür
• Çok zarar meydana getiren, son zamanlarda çok yaygın bir şekilde görünen ve çok tehlikeli olan patates böceğine karşı, ayın ilk haftasından başlayarak, Gusathion, Malathion, Metil Kotniyon 25 W gibi ilaçlarla mücadele yapılmalıdır.
• Havalar diğer aylara göre oldukça ısındığından, bamya, biber, domates, fasulye, kavun, karpuz, patlıcan ve soğan gibi sebzelerin sulaması aksatılmamalıdır.
• Çapalama ve yabani ot mücadelesine devam edilir.
• Kışlık sebzelerden karnabahar, lahana, pırasa ve diğerlerinin fideleri bahçedeki esas yerlerine dikilir.
• Salatalık, acur, kabak, kavun ve karpuzda görülen antraknoza karşı bakırlı ilaçlar kullanılmak suretiyle ilaçlama yapılmalıdır.
• Bakla, bamya ve fasulyede görülen pirecik zararlısına karşı mücadele yapılır.
• Diğer hastalık ve zararlılarla mücadele, hastalık ve zararlının çıkış durumuna göre yapılmalıdır.
• Enginarların diplerindeki sürgünler, ürün alındıktan sonra ayrılır.
• Domates, hıyar ve kabakların tepeleri budanır.
• Bezelye ve fasulyelerin sırık çeşitleri için herek dikilir.

TEMMUZ ayında ekilen sebze türleri
• Son turfanda domates fideleri şaşırtılır.
• Kabak, kavun ve karpuzlarda telli böcek; biber ve domateslerde yeşilkurt; domateslerde mildiyö mücadelesine devam edilir.
• Yazlık sebzelerin hasadına devam edilir. Bu arada yeşil aksamın canlılığını koruyabilmesi için sulama yapılır ve sulama öncesi az miktarda azotlu gübre verilir.
• Lahana ve karnabahar sebzelerinin ekimi yapılır. Ekimin erken yapıldığı yerlerde ise şaşırtma işlemine başlanır.
• Sarımsak tohumları toplanıp, nemsiz yerlerde muhafaza edilir.
• Yaprak bitleri, kırmızı örümcek, yeşilkurt, danaburnu, mildiyö ve küllemenin yoğunluk durumuna göre, mücadeleye devam edilir.

AĞUSTOS ayında ekimi yapılan sebzeler
• Son turfanda domates fideleri şaşırtılır.
• Kabak, kavun ve karpuzlarda telli böcek; biber ve domateslerde yeşilkurt; domateslerde mildiyö mücadelesine devam edilir.
• Yazlık sebzelerin hasadına devam edilir. Bu arada yeşil aksamın canlılığını koruyabilmesi için sulama yapılır ve sulama öncesi az miktarda azotlu gübre verilir.
• Lahana ve karnabahar sebzelerinin ekimi yapılır. Ekimin erken yapıldığı yerlerde ise şaşırtma işlemine başlanır.
• Sarımsak tohumları toplanıp, nemsiz yerlerde muhafaza edilir.
• Yaprak bitleri, kırmızı örümcek, yeşilkurt, danaburnu, mildiyö ve küllemenin yoğunluk durumuna göre, mücadeleye devam edilir.

EYLÜL ayında ekilen sebzeler
• Havuç, kışlık yeşil soğan; marul ve turpun fide ve tohumlarının yerlerine ekim ve dikim işleri sürdürülür.
• Hasadı biten sebzelikler temizlenip, kışlık sebzelerin ekimi için toprak hazırlığı yapılır.
• Kışlık için ekilen havuçlarda seyreltme yapılır. Kışlık yetiştirilen sebzelerde ot alma, çapalama ve gerekiyorsa sulama yapılır. Lahana kelebeği mücadelesi yapılır.

EKİM ayında ekilen sebze türleri
• Bu ayın ikinci yarısından itibaren erken donlar başlayabilir. Bu nedenle, yazlık sebzelerin hasadı bitirilmelidir. Aksi halde, sebzeler don tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir.
• Kereviz, ıspanak, lahana, karnabahar, turp ve marulda bakım işlerine devam edilir. Hasada başlanır. İlkbaharda çıkacak olan fındık turpunun tohumları tarlaya ekilir.
• Lahana kelebeği mücadelesine devam edilir.
• Çiftlik gübresi uygulamasına ve toprak işlemesine devam edilir.

KASIM ayında ekimi yapılan ürünler
• Yazlık sebze yerlerinin çiftlik gübresi ile gübrelenmesine ve toprak işlenmesine devam edilir.
• Elde edilen tohumların kurutulması, ambalaj ve muhafazası yapılır.
• Kışlık sebzelerin bakımına, hasat ve pazarlama işlerine devam edilir.
• Lahana kelebeği, lahana kokulu böceği ve yaprak bitlerine karşı mücadeleye devam edilir.
• Taze soğan ekimi yapılır.
• Örtü altı sera yetiştiriciliğinde, biberlerin bakım işleri ve budaması yapılır. Çapalama ile birlikte, çok hafif boğaz doldurulur. Fungisitlerle koruyucu ilaçlama yapılır.
• Çilek dikimi yapılır.

ARALIK ayında ekilen sebze türleri
• Hava koşulları uygun giderse, çilek dikiminde geç kalan çiftçiler dikime devam edebilirler. Çilek çapasına devam edilir.
• Kışlık sebzelerin hasadına devam edilir.
• Yazlık sebze fideliklerinin yeri hazırlanır. Sıcak yastıkların yerleri belirlenir ve yapılmaları için hazırlıklara başlanır.
• Uygun tav bulunursa, yazlık sebze dikilecek tarlaların derin sürümü yapılır. Çiftlik gübresi ve fosforlu (gerekiyorsa potaslı) gübreler verilir.
• Sera yetiştiriciliği için hazırlıklara başlanır (Toprak hazırlığı, onarım işleri) Elde edilen tohumların kurutulması, ambalaj ve muhafazasına devam edilir.
• Taze soğan ekimi yapılır.
• Örtü altı yetiştiriciliği yapılıyorsa, bakım işlerine devam edilir. Sulaması yapılır. çapa ile birlikte, çok hafif boğaz doldurulur.
• Fungisitlerle koruyucu ilaçlama yapılır.
• Fasulye ve bamyada görülen pirecik zararlısı ile mücadele edilir.

Kaynaklar:http://www.beycan.net/1272/hangi-sebze-hangi-ayda-ekilir.html
https://www.dokuzuncubulut.com/index.php?option=com_content&view=article&id=155:meyve-ve-sebze-sezonu-takvimi&catid=45:et-yemekleri&Itemid=57

https://www.hobitohum.com/yetistiricilik-ve-besleme-hakkinda-oneriler/sebze-tohumlari-ne-zaman-ekilir/